Yunanistan'da son 50 yılın en sağ iktidarı iş başında

Ülkede suç örgütü olarak tanımlanan neo-Nazi Altın Şafak, "Truva atıyla" parlamentoya girdi.

Yunanistan'daki seçimlerde, yaklaşık son 50 yılın en sağcı hükümeti kuruldu. Başbakan Kiryakos Miçotakis'in partisi Yeni Demokrasi'nin (ND) galibiyetle çıktığı yarışta asıl zafer radikal sağcı partilerin oldu.

Fransız haber ajansı AFP, Yunanistan'da 1974'te cuntanın sonlandırılması ve parlamenter sisteme geçilmesinden bu yana görülen en sağcı hükümetin işbaşına geldiğini yazdı.

ND yüzde 40,55'lee 300 sandalyeli mecliste 158 milletvekili elde ederken, ana muhalefetteki Aleksis Çipras liderliğindeki Radikal Sol İttifak (SYRIZA) yüzde 17,84 oyla 48 milletvekilliği kazandı. 

PASOK-KINAL ittifakı yüzde 11,85'le 32, Yunanistan Komünist Partisi (KKE) yüzde 7,69'la 20 ve Özgürlük Rotası partisi de yüzde 3,17'yle 8 sandalyenin sahibi oldu. 

Neo-Nazi Altın Şafak Partisi'nin kurucularından olan ve 2020'de 13 yıl hapis cezasına çarptırılan Elias Kasidiaris'in destek verdiği Spartalılar ise yüzde 4,64'lük oyla 12 sandalye kazandı.

Yunanistan'da suç örgütü olarak tanımlanan Altın Şafak'tan Kasidiaris'in kurduğu Ulusal Parti-Helenler'in seçime girmesi mahkeme tarafından engellenmişti. Bunun üzerine Kasidiaris, Spartalılar'ı desteklediğini açıklamıştı. Partinin seçimlere katılmasına 8 Haziran'da onay çıkmıştı.

Spartalılar Genel Başkanı Vasilis Stigas, seçimin ardından Kasidiaris'e desteği için teşekkür ederek, "Bu sonucu elde etmemizi sağlayan gücü bize kazandırdı" dedi. 

Birleşik Krallık'ın önde gelen gazetelerinden Guardian, 240 bin kişinin oyunun alan Spartalılar'ın hiç tanınmamış bir parti olarak barajı rahatça geçip meclise girdiğine dikkat çekerek, parlamentonun 5. büyük partisi konumuna geldiklerini yazdı. 

Fransız haber ajansı AFP ise "yerel gazeteciler, Spartalılar'ın ofisinin nerede olduğunu bile bilmiyor" diyerek, partinin sıfırdan yükseldiğine işaret etti.

"Altın Şafak, Truva atıyla meclise girdi"

Yaptığı araştırmalarla Altın Şafak'ın kapatılmasına giden yolda önemli rol oynayan Yunan gazeteci Dmitris Psarras, Spartalılar'a üye 6 milletvekilinin aslında seçime girmesi yasaklanan Helenler'den geldiğine dikkat çekerek, "Altın Şafak'ın Spartalılar adlı bir Truva atı aracılığıyla yeniden doğuşuna şahitlik ediyoruz" dedi.
 

14 Haziran'daki göçmen faciasının ardından düzenlenen protestolarda, eylemciler Miçotakis ve AB karşıtı sloganlar atmıştı (AFP)

"Kiev, Türkiye'den drone aldı, dostumuz değil"

Rusya yanlısı Yunan Çözümü de yüzde 4,44'le 12 sandalye kazandı. Partinin lideri Kiryakos Velopoulos, Altın Şafak'ın kapatılması sürecine itirazlarıyla ve savaşın başlarında Ukrayna karşıtı tavrıyla gündeme geldi. 

Velopoulos, Kiev yönetiminin Türkiye'den Bayraktar TB2 drone'larını satın aldığını hatırlatarak, "Ukrayna bizim için dost ülke değil" demişti. 

Radikal sağcı siyasetçi, daha sonra söylemini hafifleterek, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in ülkesi için yaptıklarına "hayranlık duyduğunu" belirtmiş fakat Ukrayna savaşını kınadıklarını söylemişti. 

Yunan Çözümü gibi göçmenlik karşıtı politikalar izleyen Zafer Partisi de yüzde 3,69'la mecliste 10 sandalye kazandı. 

İlahiyatçı ve eğitimci Dmitris Natsios'un 2019'da kurduğu Zafer Partisi, Kovid-19 aşılarının zorunlu hale getirilmesine karşı çıkması ve LGBT karşıtı tutumlarıyla gündeme geldi. 

Parti, seçim programında göçmenlerin her ay düzenli sağlık muayenesine girmesini, sabıka kaydı kontrollerinin yapılmasını ve sonuçları olumsuz çıkanların ülkeden sınır dışı edilmesini savundu.

"Avrupa'daki en berbat parlamento"

Seçimlerde radikal sağcıların mecliste kazandığı toplam koltuk sayısı 34 oldu. Atina Üniversitesi'nden Aristides Chatzis,ülkenin önde gelen gazetelerinden Kathimerini'de yayımladığı yazıda, şu ifadeleri kullandı:

Radikal sağın yükselişinden endişeleniyordum fakat Yunanistan'ın yakın tarihindeki en radikal sağcı ve Avrupa'daki en berbat parlamentolardan biriyle karşı karşıya kalacağımızı beklemiyordum.

Chatzis, ayrıca "İktidarı bu kadar etkileyici şekilde ödüllendirirken, muhalefeti de bu kadar kararlı biçimde ezen bir ulusal seçim hatırlamıyorum" yorumunu paylaştı. 

Yunanistan'ın önde gelen gazetelerinden Ta Nea'da kaleme aldığı analizde Michalis Mitsos, "Türk-Yunan ilişkilerine dair milliyetçi tutumların, Avrupa karşıtlığının, yabancı düşmanlığının, aşı karşıtlığının ve Putin yandaşlığının" meclise giren radikal sağcıların ortak noktalarını oluşturduğunu yazdı. 

BK'deki King's College London'dan Georgios Samaras ise Yunanistan'ın kuzeyindeki Makedonya bölgesinde oyların yüzde 20'den fazlasının radikal sağcılara gittiğine dikkat çekti.

Yunanistan, komşusu Makedonya'yla 27 yıldır süren ad sorununu 2018'de Prespa Anlaşması'yla çözüme kavuşturmuştu. Yunanistan'da ciddi kutuplaşmaya neden olan anlaşma, solcu Çipras yönetimi döneminde mecliste 153 milletvekilinin "evet", 146 milletvekilinin "hayır" ve bir milletvekilinin çekimser oyuyla kabul edilmişti. Altın Şafak ve o dönemde ana muhalefetteki Miçotakis'in partisi ND olmak üzere muhafazakar kesimler, anlaşmaya karşı çıkarak Çipras'ı eleştirmişti.

Samaras, "Meclise giren sağcılar arasında, özellikle Makedonya ihtilafına dair ortak tutumlar ve 2018'deki sonuca itiraz açısından önemli ortak noktalar olduğu açık" dedi. 

Independent Türkçe, AFP, Guardian, BBC, Ta Nea, Kathimerini, Euractiv

Derleyen: Yasin Sofuoğlu