Hangi ülkeler İsrail ile diplomatik ilişkilerini kesti veya büyükelçilerini geri çağırdı?

Hamas'ın 7 Ekim'de İsrail'e düzenlediği saldırıların ardından, İsrail'in Gazze'de devam eden saldırıları nedeniyle bazı ülkeler diplomatik düzeyde adım atma yoluna gitti. Bolivya, İsrail ile diplomatik ilişkilerini kesen ilk ülke oldu. En az 8 ülke de İsrail'deki büyükelçilerini geri çağırdı.

Bolivya Dışişleri Bakan Yardımcısı Freddy Mamani, 31 Ekim'de yaptığı açıklamada hükümetin "İsrail'in Gazze Şeridi'ndeki saldırgan ve orantısız askeri saldırısını reddetmek ve kınamak için" ilişkileri kesme kararı aldığını söyledi.

Mamani, temel ihtiyaçların Gazze'ye girişini engelleyen İsrail'in ablukasına son verilmesini istediklerini söyledi.

Ateşkes çağrısı yapan Bolivya, İsrail'in abluka altında tuttuğu Gazze Şeridi'ne yardım göndereceğini de açıkladı.

İsrail Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Lior Haiat, Bolivya'yı "Hamas terör örgütünün yanında durup, teröre teslim olmakla" suçladı.

Haiat, Bolivya'yı "terörizme destek vermek" ve "İran rejimine boyun eğmekle" suçladı.

Bolivya İsrail ile diplomatik ilişkilerini daha önce 2009 yılında Devlet Başkanı Evo Morales döneminde İsrail'in Gazze'deki eylemlerini protesto etmek için10 yıl boyunca kesmişti.

Bolivya Devlet Başkanı Luis Arce, 31 Ekim'de Filistin'in Bolivya Büyükelçisi Mahmud Elalwani ile görüştükten sonra İsrail'in Gazze'deki eylemlerini "savaş suçu" olarak nitelendirdi.

KAYNAK, REUTERS

Büyükelçilerini geri çağıran ülkeler

İsrail'in Gazze'deki saldırılarının yoğunlaşması ve can kaybının artması üzerine birçok uluslararası yardım kuruluşları, İsrail'in saldırıları ve ablukası nedeniyle bölgede insani kriz uyarılarını dile getirdi.

Bu arada İsrail ile diplomatik ilişkilerini gözden geçirme ve büyükelçilerini geri çağırma kararı alan ülkelerin sayısı artmaya başladı.

Türkiye

Türkiye de 4 Kasım'da Tel Aviv büyükelçisini geri çağırdığını duyurdu.

Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:

"İsrail tarafının ateşkes çağrılarını kabul etmeyerek sivil halka yönelik saldırıları sürdürmesinden, kesintisiz ve sürekli insani yardım girişine izin vermemesinden dolayı Gazze’de yaşanan insani trajedi dikkate alınarak, Tel Aviv Büyükelçimiz Şakir Özkan Torunlar’ın istişarelerde bulunmak üzere Ankara’ya çağırılması kararlaştırılmıştır."

Şili

Şili ve Kolombiya da Bolivya ile aynı gün yaptıkları duyuruyla İsrail'deki büyükelçilerini geri çağırdıklarını açıkladı.

Şili Devlet Başkanı Gabriel Boric, "İsrail'in Gazze Şeridi'nde insani alanda uluslararası hukuku ihlal etmesinin" kabul edilemeyeceğini, ülkesinin bu nedenle Tel Aviv'deki büyükelçisini istişarelerde bulunmak üzere geri çağırdığını söyledi.

Boric, sosyal medya hesabından paylaştığı mesajda, "Şili, Gazze'deki Filistinli sivil nüfusa yönelik toplu cezalandırma halini alan bu askeri operasyonları şiddetle kınıyor ve büyük bir endişeyle gözlemliyor" diye yazdı.

Kolombiya

Kolombiya Devlet Başkanı Gustavo Petro da sosyal medya üzerinden benzer bir açıklama yaptı.

"İsrail'deki büyükelçimizi istişare için çağırmaya karar verdim" diyen Petro, "İsrail Filistin halkına yönelik katliamı durdurmazsa orada olamayız" dedi.

Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inácio Lula da Silva da ateşkes çağrısı yaptı.

İsrail'in Gazze'ye yeni bir hava saldırısı düzenlediğine dair haberlerin ardından Lula, X'te paylaştığı mesajda "İlk kez, ölenlerin çoğunun çocuk olduğu bir savaş görüyoruz... Durun! Tanrı aşkına durun!" diye yazdı.

KAYNAK, EPA

Ürdün

Ürdün Dışişleri Bakanlığı da 1 Kasım'da İsrail büyükelçisini geri çağırdığını bildirdi.

Bakanlık, büyükelçinin ancak İsrail'in Gazze'ye yönelik savaşını durdurması ve "neden olduğu insani krizi" sona erdirmesi halinde Tel Aviv'e döneceğini kaydetti.

Bakanlık, İsrail'in iki hafta önce protestolar arasında ülkeden ayrılan Ürdün Büyükelçisi'nin de ancak aynı koşullarda geri dönmesine izin verileceğini kaydetti.

Bahreyn

Reuters'in haberine göre Bahreyn Meclisi 2 Kasım'da yaptığı açıklamada, Bahreyn'in Tel Aviv'deki büyükelçisinin döndüğünü, İsrail'in Bahreyn'deki büyükelçisinin de "bir süre önce" ülkesine geri döndüğünü açıkladı.

Açıklamada, "Meclis, Bahreyn Krallığı'ndaki İsrail büyükelçisinin Bahreyn'den ayrıldığını ve Bahreyn Krallığı büyükelçisinin de ülkeye dönmesine karar verdiğini teyit eder" denildi.

Honduras

Honduras Devlet Başkanı Xiomara Castro 3 Kasım'da X platformuna yaptığı açıklamada Honduras'ın İsrail Büyükelçisini geri çağırdığını duyurdu.

Honduras, Castro'nun kararına gerekçe olarak "Gazze Şeridi'ndeki Filistinli sivil halkın yaşadığı ciddi insani durumu" gösterdi.

Associated Press'in haberine göre Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada "Honduras, Gazze Şeridi'nde sivil Filistin halkının maruz kaldığı soykırımı ve uluslararası insani hukukun ciddi ihlallerini şiddetle kınamaktadır" denildi.

Güney Afrika

Güney Afrika hükümeti de İsrail'deki büyükelçisini geri çektiğini ve ülkedeki diplomatik misyonuna son verdiğini duyurdu.

Hükümet yetkilisi Khumbudzo Ntshavheni 6 Kasım'da düzenlediği basın toplantısında "Güney Afrika hükümeti istişarelerde bulunmak üzere Tel Aviv'deki tüm diplomatlarını geri çekme kararı almıştır" dedi.

Bakan, Kabinenin "İsrail Hükümetinin uluslararası hukuka ve Birleşmiş Milletler kararlarına saygı göstermeyi reddetmesinden dolayı hayal kırıklığına uğradığını" da sözlerine ekledi.

Güney Afrika geçen hafta yaptığı bir açıklamada İsrail'e "uluslararası hukuk çerçevesindeki yükümlülüklerine uyması ve sivilleri koruması" çağrısında bulunmuştu.

Çad

Birçok haber kaynağı Çad'ın da 6 Kasım'da İsrail'deki büyükelçisini yaşanan şiddet olayları nedeniyle geri çektiğini bildirdi.

CNN'e göre Çad hükümet sözcüsü tarafından yapılan açıklamada "Çad çok sayıda masum sivilin hayatını kaybetmesini kınamakta ve Filistin sorununa kalıcı bir çözüm getirecek bir ateşkes çağrısında bulunmaktadır" denildi.

Hamas'ın 7 Ekim'de İsrail'de düzenlediği saldırılarda 1400'den fazla kişi hayatını kaybetmiş, en az 242 kişi rehin alınmıştı.

2006'dan bu yana Hamas'ın kontrolünde olan Gazze'de ise Sağlık Bakanlığı, İsrail'in 7 Ekim'den bu yana düzenlediği saldırılarda bir ayda 4100'den fazlası çocuk olmak üzere 10 bini aşkın kişinin yaşamını yitirdiğini duyurdu.

BBC Türkçe