G7 Zirvesi'nde Ukrayna ve Gazze konularında hangi gelişmeler bekleniyor?

Dünyanın en zengin yedi ülkesinin liderleri, Gazze ve Ukrayna da dahil birçok farklı gündemle İtalya'da bir araya geliyor.

G7 zirvesine Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da aralarında bulunduğu gelişmekte olan birçok ülkenin lideri de katılacak. Zirvede gelişmekte olan ülkelerle ekonomik işbirliği ele alınacak.

Erdoğan'ın bazı ülke lideriyle birebir görüşmeler yapması bekleniyor.

G7 nedir?

G7 (Group of Seven), küresel ticarete ve uluslararası finans sistemine hakim ve "gelişmiş" olarak adlandırılan dünyanın en büyük yedi ekonomisinden oluşan bir örgüt.

Bu yedi ülke Kanada, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya, İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri’nden oluşuyor.

1998'de G8'e katılan Rusya, 2014'te Kırım'ı ilhak etmesinden bu yana örgütte yer almıyor.

Çin, büyük ekonomisine ve dünyanın en büyük ikinci nüfusuna sahip olmasına karşılık birliğin içerisinde hiç yer almadı. Bu, kişi başına düşen gelir seviyesi nispeten daha düşük olan Çin’in G7 üyeleri gibi gelişmiş bir ekonomi olarak görülmemesiyle alakalı.

Ancak her iki ülke de gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerden oluşan G20 grubunda yer alıyor.

Avrupa Birliği G7 üyesi değil. Ancak her yıl zirveye katılıyor.

Yıl boyunca toplantılar düzenleyen G7 bakanları ve yetkilileri, küresel olaylarla ilgili ortak bildiriler yayımlıyor.

2024 yılında G7 dönem başkanlığını İtalya üstleniyor.

KAYNAK, GETTY IMAGES

İtalya'nın 2024 zirvesi için gündeminde neler var?

2024 G7 zirvesi 13 - 15 Haziran tarihleri arasında İtalya'nın Apulia bölgesinde gerçekleştirilecek.

Bu, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni'nin Ekim 2022'de göreve gelmesinden bu yana ev sahipliği yaptığı ilk büyük uluslararası zirve olacak.

İtalya hükümeti, zirvenin Ukrayna ve Gazze'deki savaşlar, Afrika ve göç, finansal güvenlik ve yapay zeka (AI) konusunda uluslararası işbirliği gibi konulara odaklanmasını istediğini açıkladı.

G7 liderleri Ukrayna ve Gazze hakkında neler yapabilir?

G7 ülkeleri Rusya’ya yönelik, büyük bir ekonomiye uygulanan en büyük yaptırım paketini uygulamıştı.

Örgüt, Rusya’nın uluslararası ticarete ve küresel finans sistemine erişimini kısıtladı. Ayrıca yaptırımlar kapsamında kendi topraklarında tuttukları Rusya'nın merkez bankalarının döviz rezervleri gibi yaklaşık 300 milyar dolarlık Rus varlığını da dondurdu.

G7 ülkelerinin, dondurulan Rus varlıklarından elde edilen faiz gelirlerini Ukrayna'ya kredi olarak aktarmak üzere bir plan üzerinde çalıştıkları bildiriliyor. Bu miktar 50 milyar doları bulabilir.

G7 liderleri 3 Haziran'da yaptıkları açıklamayla ABD Başkanı Joe Biden'ın Gazze'ye yönelik ateşkes planını destekledi.

İsrail, 7 Ekim’den bu yana Gazze’ye yönelik büyük bir yıkıma neden olan saldırılarda, çoğunluğu kadın ve çocuklar olmak üzere 30 binden fazla insanı öldürdü. Saldırılar Gazze’de gıda ve içme suyu da dahil olmak üzere büyük sorunlara neden oldu.

Biden, Gazze’de derhal ateşkes ilan edilmesini, Hamas’ın 7 Ekim saldırılarında Gazze’ye kaçırdığı tüm rehinelerin serbest bırakılmasını, Gazze'ye yönelik yardımların arttırılmasını ve İsrail'in güvenliği ile Gazze’deki insanların güvenliğini garanti altına alan bir barış anlaşması yapılmasını önerdi.

G7, gelişmekte olan ülkelerle nasıl çalışıyor?

İtalya hükümeti G7 zirvesinde "gelişmekte olan ülkeler ve yükselen ekonomilerle ilişkilerin merkezi bir rol oynayacağını" ve "karşılıklı yarar sağlayan ortaklıklara dayalı bir işbirliği modeli oluşturmak için çalışacaklarını" söylüyor.

Afrika, Güney Amerika ve Hint-Pasifik bölgesindekiler de dahil gelişmekte olan 12 ülke liderini zirveye davet etti.

İtalya, Mattei Planı adı verilen bir plan oluşturarak, ekonomilerini geliştirmek için çeşitli Afrika ülkelerine 5,5 milyar Euro hibe ve kredi verecek.

Plan aynı zamanda İtalya'yı bir enerji merkezi olarak konumlandıracak ve Afrika ile Avrupa arasında gaz ve hidrojen boru hatları inşa edecek.

Ancak pek çok uzmana göre, İtalya bu planla Afrika’dan gelebilecek daha fazla göçü engellemek istiyor.

İtalya diğer ülkelerden de bu plana finansal katkılarda bulunmalarını talep ediyor.

G7 ekonomi alanında güvenlik ve yapay zeka riskleriyle nasıl başa çıkabilir?

2023'te G7'nin dönem başkanı olan Japonya, grubun uluslararası ekonomi güvenliği konusunda bir plan hazırlaması için talepte bulundu.

G7 ise Çin ve Rusya gibi ülkelerin kendi ekonomileriyle başka ülkelere yönelik baskı kurmasını engellemeyi planlayan bir pakt hazırladı.

Aralık 2023'te İtalya, Çin'in Kuşak ve Yol Girişimi'nden çekildi. Bu girişim, Pekin yönetiminin ticaretini artırmak için dünya çapında limanları ve ulaşım yollarını genişletme planı olarak biliniyor.

Meloni, bu girişime katılmanın "ciddi bir hata" olduğunu söyledi. ABD ise Çin'in bu planını "borç tuzağı diplomasisi" olarak nitelendirdi.

ABD'nin İtalya'daki zirvede G7 liderlerinin ekonomik güvenlik konusunda daha fazla adım atmasını istediği düşünülüyor.

Yapay zekanın güvenliği de Japonya'daki 2023 zirvesinde gündeme gelmiş ve "dünya çapında güvenli, emniyetli ve güvenilir yapay zekayı" teşvik etmeyi amaçlayan Hiroşima Yapay Zeka Süreci ile sonuçlanmıştı.

Ancak bu sadece gönüllü önlemlerin bir araya getirilmesinden ibaretti.

G7 zirvesinde masada, yapay zeka güvenliği için daha fazla uluslararası düzenleme hazırlanması da olabilir.G7'nin herhangi bir gücü var mı?

G7’nin yasa çıkarmak gibi bir gücü yok. Ancak geçmişte aldığı bazı kararların küresel etkileri oldu.

2002 yılında G7, sıtma ve AIDS ile mücadele için küresel bir fon kurulmasında önemli rol oynamıştı.

G7 maliye bakanları, 2021’de İngiltere’de yapılan zirve öncesinde çok uluslu şirketlerin daha fazla vergi ödemesi konusunda da anlaşmıştı.

Örgüt, ayrıca gelişmekte olan ülkelere mali yardım sağladı ve iklim değişikliğiyle mücadele için adımlar attı.

BBC Türkçe