Eski ABD Başkanı Jimmy Carter 100 yaşında öldü

Kurduğu merkez, eski ABD Başkanı Jimmy Carter'ın 100 yaşında hayatını kaybettiğini duyurdu.

Eski yer fıstığı üreticisi Carter, tarihteki tüm ABD başkanlarından uzun yaşadı ve 100. doğum gününü Ekim ayında kutladı.

Dünya genelinde demokrasi ve insan hakları savunuculuğu yapan Carter Merkezi eski başkanın Pazar günü Plains, Georgia'daki evinde öldüğünü duyurdu.

Demokrat Partili Carter 1977-1981 yıllarında görev yapmış ve Beyaz Saray'dayken bir dizi ekonomik ve diplomatik kriz yaşanmıştı.

Beyaz Saray'ı düşük onay oranlarıyla bıraktı ama şöhretini Nobel Barış Ödülü almasını sağlaya ninsani çalışmalarıyla tamir etti.

Oğlu Chip Carter yazılı açıklamasında "Babam sadece benim için değil, barışa, insan haklarına ve bencil olmayan sevgiye inanan herkes için bir kahramandı" dedi.

Carter'ın dört çocuğu, 11 torunu ve 14 torununun çocuğu bulunuyor. 77 yıllık eşi Rosalynn Kasım 2023'te hayatırı kaybetmşti. 2018'de George HW Bush'un ölümünde bu yana hayattaki en yaşlı Amerikan başkanıydı.

Carter, açıklanmayan hastalığı için tedavi almayı geçen yıl durdurmuş ve evinde palyatif bakım görüyordu.

Başkan Joe Biden ve eşi Jill Biden "dünya sıradışı bir lider, devlet adamı ve yardımsever kaybetti" dedi.

Başkanlığı 20 Ocak'ta devralacak Donald Trump ise "Jimmy'nin bir başkan olarak karşılaştığı zorluklar ülkemizi çin bir dönüm noktasında geldi ve tüm Amerikalıların hayatını iyileştirmek için elinden gelen her şeyi yaptı" diye konuştu.

Eski Başkan Bill Clinton ve eşi Hillary Clinton'da Carter'ın daha iyi ve adil bir dünya için yorulmadan çalıştığını belirtti.

Carter'ın başkanlık dönemi başa çıkmaya çalıştığı akut ekonomik sorunlar ve sekiz ABD'linin ölümüyle sonuçlanan İran rehine krizi gibi dış politika zorluklarıyla hatırlanacak.

Ancak Carter'ın kayda değer diplomatik başarısı Orta Doğu'daydı ve Mısır ve İsrail arasındaki Camp David barış anlaşmasına Washington arabuluculuk yaptı.

Ancak iki yıl sonra seçmenler, Carter'ı neredeyse rekor düzeylere gelen enflasyon ve faizle başa çıkamayan, zayıf bir lider olarak betimleyen Cumhuriyetçi Ronald Reagan'ı ezici bir çoğunlukla seçtiğinde Camp David uzak bir anıydı.

Carter 1980 seçimlerinde sadece altı eyalet ve Washington DC'yi alabildi.

Beyaz Saray'dan sonra başkanlıktan önce yaşadığı eve dönen ilk ve tek ABD Başkanı oldu. Çoğu eski başkan gibi karlı konuşma teklifleri ve kitaplar gibi yollara gitmedi ve 2018'de Washington Post'a hiç gerçekten zengin olmak istemediğini anlattı.

Carter, bunun yerine başkanlıktan sonraki yıllarını küresel eşitsizlik ve hastalık sorunlarına odaklanarak geçirdi.

Nelson Mandela'yla birlikte Akil Adamlar Vakfını kurdu. 2022'de Nobel Barış Ödülünü alırken "Dünyanın en ağır ve evrensel sorunu en zenginler ve yoksullar arasında büyüyen fark" demişti.

BBC News