BURSA ARENA / Haber Merkezi
Bilim insanları, dev eşekarısı (Vespa soror) saldırısına uğrayan Asya balarılarının (Apis cerana) "çığlık" attığını tespit etti.
10 Kasım'da Royal Society Open Science adlı hakemli bilimsel dergide yayımlanan çalışma, kovanları tehdit altındaki balarılarının çığlığa benzer yüksek sesli bir vızıltı çıkardığını gösterdi.
Uzmanlar "antiyırtıcı boru" adı verilen sesi, primat veya mirket gibi memelilerin korkunca çıkardığı seslere benzetti.
Dev eşekarıları, yetişkinleri öldürene ya da kaçırana kadar balarısı kovanlarına saldırıyor. Bunun ardından kuluçkalar, genç eşekarıları için besin kaynağı oluyor.
Balarıları, hayvan dışkılarını toplayıp kovanlarına bulaştırarak kendilerini savunmaya çalışıyor. 2013'te Vietnam'daki arılarda bu savunma mekanizmasını inceleyen bilim insanları, arıların sıradışı bir ses çıkardığını fark etti.
"Arı bahçesindeyken meslektaşlarıma 'Bu koloniler çok ses çıkarıyor' dediğimi hatırlıyorum" diyen araştırma ekibinin başındaki Heather Mattila, şöyle konuştu:
Dev eşekarısı her ortaya çıktığında veya ayrıldıktan hemen sonra kolonideki arıların çıldırdığını duyabilirsiniz.
Bilim insanları aynı yıl arıların sesini kaydedip incelemeye başladı.
"Çok sayıda sinyal vardı"
Farklı sesleri birbirinden ayıran uzmanlar, analizlerini sürdürdü. Mattila, "Çok sayıda sinyal vardı ve bunları organize etmek fazlasıyla zordu. Neler olup bittiğini anlamamız yıllar sürdü" dedi.
Önceki araştırmalar, arıların antenleriyle algıladığı sesleri ve bacaklarıyla algıladığı titreşimleri birleştirerek iletişim kurduğunu göstermişti. Örneğin arılar, vücutlarını ve kanatlarını hareket ettirerek sinyal yolluyor. Hayvanlar vücutlarına vurarak ve kafasını kovana çarparak da sinyal iletiyor.
Asya balarılarının normal koşullarda da bu şekilde davrandığı görüldü. Ancak araştırmacılar, dev eşekarısı kovana geldiğinde hayvanların çılgınca ses çıkardığını tespit etti.
Ayrıca "yırtıcı önleyici boru" denen özel sesin de çıkarıldığı keşfedildi.
Wellesley Koleji Biyolojik Bilimler Bölümü'nde akademisyen olan Mattilda şöyle konuştu:
Asya arılarının karşılaşabileceği her yırtıcıyı test etmedik. Ancak çalışmamız, sesi tetiklemek için gerçek bir eşekarısı saldırısının gerektiğini kanıtlıyor.
Bilim insanları, balarılarının dev eşekarılarına karşı savunama mekanizmalarını ve "yırtıcı önleyici boru"yu anlamak için daha fazla çalışması yapılması gerektiğini sözlerine ekledi.
Independent Türkçe, Live Science, CNN International
Derleyen: Uğurcan Yıldız