Irak: Yoksullukla savaşan zenginlik diyarı

Irak doğal kaynakları keşfedilmemiş ülkeler arasında dokuzuncu sırada yer alıyor ve ülkenin petrol rezervleri 15 trilyon doları aşıyor.

Irak, birçok doğal kaynağa sahip olup, ham kaynaklara sahip olma açısından dünya genelinde 9'uncu sırada yer almasıyla ekonomisini tamamen petrol üzerine dayalı olarak canlandırma ve vatandaşlarının yaşam kalitesini artırma potansiyeline sahip.

Irak'ın toprak altındaki petrol rezervlerinin piyasa değerinin 15 trilyon doları aşması, ülkenin güçlü bir ekonomiye sahip olma potansiyelini ortaya koyuyor.

Ancak bu doğal kaynaklar şimdiye kadar ardı ardına gelen hükümetler tarafından iyi şekilde kullanılmadı.

Irak ekonomi uzmanları, trilyonlarca dolar değerindeki bu doğal kaynakların, hızlı üretim ve ihracat artışı, gelirlerin etkin yönetimi ve harcaması, altyapı yatırımlarının fazlalaştırılması gibi stratejik hedefler benimsenerek güçlü bir ekonomiye kapı arayabileceğini belirtiyor.

Bu hedeflere ulaşılmasıyla halkın refahının sağlanması mümkün olabilir. Günümüzde ise, büyük piyasa değerine sahip Irak'ın zenginliklerinin, vatandaşların cebine yansımadığı biliniyor.

Gelirlerin maksimizasyonu

Irak Başbakanı Mali Müşaviri Mazhar Muhammed Salih, yaptığı basın açıklamasında, şunlara dikkat çekti:

Irak, dünya üzerindeki uluslararası kaynak sınıflandırmasında, doğal kaynaklar ve hammaddeler açısından zengin ülkeler arasında en önde olmasa da dünyanın en önemli ülkelerinden biridir. Irak, üretilip ihraç edilebilecek veya milli sanayide kullanılabilecek hammadde rezervuarları kapasitesinde doğal çeşitliliğe ve ekonomik niceliklere sahiptir. Uluslararası ekonomik çevreler ülkemizdeki ham kaynak zenginliklerinin mevcut değeriyle 15 trilyon dolardan fazla olduğunu tahmin ediyor. Bu da Irak'ı yaklaşık 75 trilyon dolarla Rusya Federasyonu'nun ve yaklaşık 45 trilyon dolarla ABD'nin izlediği küresel listede dokuzuncu sıraya yerleştiriyor. Bu nedenle, ülkemizin ekonomik kalkınma için benzersiz bir model taşıdığını ve gelişmiş ülkeler arasında yer almasını sağlayan ham veya doğal kaynakların üretim ve ihracat teorisiyle güçlü bir kalkınmanın başlatılabileceğini görüyoruz. Ancak bunun için yüksek teknolojilerle üretim zincirleri gerçekleştirilmesi ve aynı zamanda içeride dönüştürücü üretim bağlantılarının oluşturulması gerekmektedir. Bu, 'giriş ve çıkışlar için arka bağlantıların oluşturduğu artı değer zincirleri' olarak adlandırılan, Irak'ın fabrikalarında ham maddelerin işlenerek ihracata hazır ürünler haline getirilmesini sağlayan bir süreci temsil etmektedir. Bu süreç, ürünlerin ihraç edilmeden önce değerlerini ve üretimlerini maksimize eden iç bağlantıları oluşturan ve üretim girişleri olarak dünya pazarlarına hizmet eden bir süreçtir.

Ekonomik ilerleme

Salih, sözlerini şu şekilde sürdürdü:

Bu durumu, sermaye birikiminin maddi gelişimi ve değerinin yükselmesi veya ülkemizin gayri safi milli hasılasının artması açısından istenen gelişmeyi sağlamak için biriktirilen maddi sermayenin gelişmişliği ile birlikte değerlendirmek gerekiyor. Irak servetinin piyasa değeri, toprağın altında bekleyen, henüz kullanılmamış, yatırıma tabi tutulmamış veya yararlı hammadde olarak çıkarılıp üzerinde üretim aşamaları gerçekleştirilerek sermaye varlığına dönüştürülmemiş kaynakların yalnızca tahmini bir miktarıdır. Dolayısıyla bu konu, ülkenin gayri safi yurtiçi hasılasında önemli gelişme ve istikrarlı büyüme sağlamak adına ihracata yönelik temel kaynaklara yatırım yapmak için bir ekonomik model ortaya koymayı gerektirmektedir.

Rakamlar ve istatistikler

Irak, yaklaşık 150 milyar varil petrol rezerviyle dünyanın 9'uncu büyük petrol rezervine sahip.

Doğalgaz rezervleri ise dünya rezervinin %1,9'una denk gelmektedir ve Irak, dünya sıralamasında 13. sırada yer alıyor.

Sülfür rezervleri ise 600 milyon ton olarak tespit edildi. Endüstriyel Fosfat stokları ise 10 milyar tonu aşarak dünya çapında ikinci sırada.

Ayrıca, tuz, sodyum sülfat, kireç taşı, dolomit gibi diğer doğal kaynaklar ve henüz keşfedilmemiş silika kumu, kuvarsit ve yüzlerce hidrokarbon alanı bulunduruyor.

İlerlemenin anahtarı

Bu bağlamda Ekonomi Araştırmacısı Bessam Raad, Irak'ın ekonomik olarak gelişmesinin yolunu şu sözlerle açıkladı:

Doğal kaynaklar, bu kaynakların maden yatırım politikası için uzun vadeli bir strateji geliştirilmesi durumunda ekonomik ve sosyal ilerlemenin anahtarı olacaktır. Irak'ın milyarlarca dolarlık doğal kaynakları, Bağdat'ın üretim ve ihracat hızını artırmak, gelirlerin yönetimi ve harcamalarının verimliliğini artırmak, altyapıya yatırım yapmak ve halk refahını sağlamak gibi stratejik hedefleri benimsemesiyle Irak'ı güçlü bir ekonomi haline getirebilir.

Uluslararası Ekonomi Uzmanı Nevvar es-Saadi, Irak'ın sahip olduğu kaynaklara şu sözlerle işaret etti:

Irak, çeşitli doğal kaynaklara sahip geniş bir kaynak yelpazesine sahiptir. Bu kaynaklar arasında ülkenin gelirlerinde önemli bir kaynak olan petrol, büyük rezervlere sahip olduğu doğalgaz, özellikle Kerkük ilinde bol miktarda bulunan kömür, fosfat, sülfür, çinko, demir, bakır, kurşun, altın, gümüş ve uranyum gibi madenler bulunmaktadır. Ayrıca, Dicle ve Fırat nehirlerinin sulama ve insan kullanımı için sağladığı tatlı su kaynakları da önemli kaynaklardan biridir.

Gerçek kalkınma

Saadi, şu sözlerle açıklamasına devam etti:

Gerçek kalkınma göstergelerine göre Irak, düşük gelirli ülkeler arasında yer alıyor ve eğitim ve sağlık konularında dünya ülkeleri arasında en alt sıralarda bulunuyor. Ayrıca onlarca yıldır çözülemeyen elektrik sorununun yanı sıra, altyapı tamamen yok olmuştur. Yaşam standardına gelince, Bağdat, nüfusun büyük bir kısmının kiralarda ve gecekondularda yaşadığı ve gençlerin yüzde 35'inden fazlasının işsizlikten mustarip olduğu dünyanın yaşanabilecek en kötü şehri konumundadır. Bütün bunlar, savaşlar ve çatışmaların, idari ve mali yolsuzluk olgusunun yayılmasının ve ekonominin çeşitlendirilememesinin, bunun yerine gelir sağlamak için kaynak olarak yalnızca petrole güvenmenin bir sonucudur. Gelir getiren, ekonomik çarkı hareket ettiren, işsizliği azaltan ve halk için refah sağlayan iddialı ve stratejik ekonomik ortaklıklara ihtiyaç duyulmaktadır. Ülkeyi ilerletmek için ciddi çalışmalar yapılması gerekiyor.

Cabbar Zeydan / Şarku'l Avsat İstanbul

Independent Arabia - Independent Türkçe