Fatsa’yı zehirleyen altın madeni ÇED alanı dışında çalışmayı sürdürüyor: Sahada bilirkişi incelemesi yapıldı

ÇED süreci sona erdirilen Fatsa'daki siyanürlü altın madeni sahibi şirket, ÇED alanı dışında çalışmalarına devam ediyor. Yöre halkı ve bölgedeki çevre örgütlerinin açtığı davada bilirkişi incelemesi yapıldı. Bilirkişi heyetine eşlik eden davacılar, sonuçtan umutlu.             

Fatsa’da siyanürle altın işletmeciliği yapan Altıntepe Madencilik’in ÇED taahhütlerine uymadığı, ÇED alanı dışında da çalışma yaptığı gerekçesiyle açılan davanın bilirkişi incelemesi halkın da katılımıyla yapıldı.

Siyanürle altın ayrıştırma çalışması için alınan ÇED süresinin dolmasına karşın işletmeye devam edilmesi üzerine açılan dava Ordu İdare Mahkemesi tarafından reddedilmişti.

Yeşil Gazete'nin özel haberine göre, davacıların Danıştay’a yaptıkları itiraz sonucu Danıştay 6. Dairesi,  İdare Mahkemesi’nin kararını bozarak “bilirkişi incelemesi yapılmasına” karar verdi. Bu karar üzerine Fatsa Doğa ve Çevre Derneği ve yöre halkı Ordu İdare Mahkemesi’ne yeniden dilekçe vererek heyet atanmasını istedi. Atanan bilirkişi heyeti 30 Mayıs 2023 salı günü maden sahasında incelemelerde bulundu.

İncelemeye Fatsa Doğa ve Çevre Derneği, Ordu Çevre Derneği, parti temsilcileri ve davacı köylüler de katıldı.

Toprak ağır metale ‘doydu’

Bilirkişi incelemesi istenmesinin gerekçelerinden bazıları şöyle:

“Şirket ÇED taaddütlerine uymamaktadır. 11.02.2013 tarihli ÇED’de hem alan hem de çıkarılacak cevher hakkında yazılanlara uyulmamıştır. Bunlar, kendi belgelerinde ortadadır. ÇED belgesinde 3,4 milyon ton cevher işleme izni olmasına rağmen kendi raporlarında 4,4 milyon ton cevher işledikleri yer almaktadır. Bunu MAPEG de tespit etmiş durumdadır. Buna rağmen şirket çalışmaya devam edebilmektedir. Ayrıca Ordu Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Aydın’ın maden sahasının çevresinde, derelerde ve topraklarda yaptığı araştırma sonrasında suda ve toprakta siyanürün etkisiyle ağır metallerin normalin çok üzerinde olduğu görülmüştür.”

Şirketten şikayetci olan Yukarıtepe Mahallesi’nden Cevat Atar,
“Şirket arazime müdahale ediyor. Yol genişletme adıyla bahçeme edip zarar veriyorlar. Siyanürlü su veriyorlar. Beni bıktırmak istiyorlar ama boşuna. Toprağıma sahip çıkacağım” dedi.

Fatsa Doğa ve Çevre Derneği Başkanı Zeki Odabaş ise şunları söyledi: “2013 yılındaki ilk ÇED raporuna yapılan itirazımız ret edilmişti. Önceden belirttikleri zarar vermeyecekleri taahhüdünün aksine toprağa, suya zarar verildiği tespit edildiğinden şimdi ÇED raporunun zarar verip vermediğinin tespiti için bilirkişi keşif incelemesi yapılacak. İddiamız kanıtlayacak.”

Dernek Yönetim Kurulu Üyesi Alaaddin Yılmazer de “İddialarımızı bilimsel verilerle kanıtladık. Burada iddialarımız resmi kayıtlara geçecek. Sellerle yaşanan sıkıntıları gördük. Her ne olursa olsun bu topraklardan vaz gelmeyeceğiz” dedi.

Aktivistler umutlu

Şirketin ÇED dışı çalışmaya devam ettiğini söyleyen Avukat Nur Nihal Gündüz,  ilk dönemden bugüne kadar alanda değişiklik olduğunu belirterek itirazlarının bilirkişi tarafından onaylanması halinde şirketin alanı terk etmesini beklediklerini kaydetti.

Ordu Çevre Derneği Başkanı Ertuğrul Gazi Gönül, ” Yıllardır madene karşı mücadele ediyoruz. Şirketin çalışma süresinin bittiğini bakanlığa yazdığımız yazıya gelen yanıtta belgeledik. Ancak şirket usulsüz çalışmasını sürdürüyor. Bugünkü inceleme usulsüzlüğü yerinde görecek” diye konuştu.

Heyet yaptığı incelemede tarafların görüşlerini alıp alanda yaptıkları incelemeyi raporlaştırıp mahkemeye sunacak ve mahkeme de buna göre karar verecek.

Ne olmuştu?

2013’te Ordu’nun Fatsa ilçesinde Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) süreciyle başlayan siyanürle altın işletmeciliğine yönelik halk tepki göstermeye başlamış; panel, basın açıklamaları, miting, çadır nöbeti gibi eylem ve etkinliklerle yaşam alanlarına sahip çıkmıştı.

İşletmenin ÇED kapsamında çalışma süreci 27 Ocak 2021 tarihinde bittiği için üretim süreci de bitmişti.