BESLENME ALIŞKANLIKLARIMIZI NASIL DEĞİŞTİREBİLİRİZ
Bilinçli ya da bilinçsiz olarak tekrar tekrar yaparak sürekli hale getirdiğimiz her türlü davranışa alışkanlık diyebiliriz. Bana göre öğle yemeği ve aşırı şekilde tatlı, kahve, çay veya başka bir yiyecek ya da içecek düşkünlüğünün nedenlerinden birisi de “bağımlılık haline getirilmiş alışkanlık” olmasıdır.
Yeme alışkanlıklarımızı sürdürürken genellikle bedenimizin çalışmasını sağlayan fabrika ayarlarını hiç dikkate almayız. Halbuki bedenimiz Allah’ın koyduğu fabrika ayarlarının ilkelerini izleyerek çalışır. Ama biz alışkanlıklarımızla vücudumuza tembelliği ve aşırı yemeyi öğreterek bazı şeylere bağımlı hale getiririz.
Bağımlılıklarımızdan da “irade ve azimle mücadele edilmediği sürece kolay kolay kurtulamayız.” Eğer doymak bilmiyor ve bazı şeylere aşırı düşkünlüğünüzü bırakmak istiyorsanız kendinize sorun. “Gerçekten sevdiğiniz için mi yiyip içiyorsunuz,” yoksa “sizi yemeye sevk eden, harekete geçiren herhangi bir faktör mü var?”
Aslında her insanı ölçüsüz yemeye sevk eden, yeme duygusunu tetikleyen neden ya da nedenler vardır. ABD’de yapılan bir araştırma, 12 ana tetikleyici faktör olduğunu ortaya koymuştur.
– Gerilim…%91
– Sürekli bir şeyler yeme düşüncesi…%84
– Tek başına olmak.…%78
-Belirli yiyecekleri bağımlılık haline getirmek…%78
– Yemekler hakkında düşünmek…%75
– Evde bulunmak…%72
– Kendini yalnız hissetmek, can sıkıntısı…%59
– Açlık hissi…%44
– Alkol tüketimi…%44
– Sevgili olma potansiyeli olan biri ile yemeğe çıkmak…%25
– Bir partiye gitmek…%22
Yukarıdaki araştırmada belirtilen faktörlerin dışında,
-Açlıkla susuzluk hissinin karıştırılması,
-Çin tuzu gibi toksik katkı maddeleri vasıtası ile doyma merkezinin bloke edilmesi,
-Bulunduğunuz ortamda bulunan yemek kokuları,
-Başkaları tarafından yapılan ikramlar gibi,
İnsanı yemeye sevk edecek, iştahını kabartacak yukarıda saydığımız nedenlerin dışında başka faktörler de olabilir.
Burada önemli olan, yemek yeme alışkanlıklarını değiştirerek kilo vermek isteyen her insanın, yemek konusunda “iştahını kabartan tetikleyici faktörleri” tespit ederek, yemeğe karşı savunmasız olduğu zamanı ya da durumları bilmesidir.
Çünkü yanlışlarımızı fark ederek, doğruları yapmaya karar verip “düşünce bazında kendimizi şartlandırmamız halinde,” beynimizin gücünü olumlu yönde kullanarak, yanlışlardan kurtulmamız çok daha kolay ve hızlı olacaktır. Ancak karar verdiğiniz andan itibaren düzeltmek ya da bırakmak istediğiniz yanlışın yerine, mutlaka doğru bir davranış alışkanlığı kazanmalısınız.
Kitap okumak, şiir veya öykü yazmak, resim yapmak, farklı fiziksel aktivitelerde bulunmak, sosyal çevremizi genişletmek gibi basit ama etkili yeni ve değişik meşgaleler edinebiliriz.
Yaşantımızı daha farklı, daha düzenli bir şekle sokmamız halinde (bir süre sonra) sağlığımız için kesinlikle tehlikeli ve kilo almamıza neden olan gıdalar ile alkol veya sigara gibi korkunç derecede zararlı alışkanlıkları, hayatımızdan çıkardığımız görülecektir. Yeter ki samimi olarak karar verip beyin gücünü olumlu yönde kullanarak, en az 21 – 28 gün süreyle hiç ara vermeden uygulayalım.
Çünkü bir insanın, herhangi bir şeye bağımlı hale gelmesi, herhangi bir şeyi alışkanlık haline getirmesi ya da alışkanlıklarından vaz geçerek bağımlılıktan kurtulma süresi 21 – 28 gün civarında bir zaman alır. (uyuşturucu veya alkol bağımlılarının durumu farklıdır)
Ayrıca serotonin ve dopamin hormonlarının salgısını artıracak daha sağlıklı gıdalarla beslenmeye dikkat etmemiz de önemlidir. Çünkü şikayetçi olduğumuz alışkanlıkların pek çoğundan vazgeçememe nedenimiz, beynimizde salgılanan serotonin ve dopamin hormonlarının yetersizliğidir.
Özet olarak sağlığınıza zararlı, kötü diye tanımlayabileceğiniz her türlü alışkanlığı bırakabilmek için:
-Vazgeçmek istediğiniz alışkanlığın sağlığınıza zarar verdiğine öncelikle ve kesinlikle kendiniz inanmalısınız.
-Alışkanlıklarınızı tetikleyen faktörleri mutlaka belirlemelisiniz.
-Alışkanlıklarınızı değiştirme konusunda, irade gücünüzü kullanarak kararlı ve planlı bir şekilde ısrarcı olmalısınız.
Kararlı olmanız halinde bir süre sonra azmin elinden hiçbir şeyin kurtulmadığını kesinlikle göreceksiniz.
Ramazan ayının sağlığımız için daha iyi alışkanlıklar kazanmamıza vesile olması dileğiyle…