""..Türk Oğuz Beyleri Budun Dinleyin:
Üstte Gök Basmasa, Allta Yer Delinmese, Türk Budun, İlini, Töreni Kim Bozabilir! Türk Budun, İrkil, Uyan, Özüne Dön!
Üstte Gök, Altta Kara Yer Kılındıkda;İkisi Arasında Kişi Oğlu Kılında..Kişi Oğulları Üstünde, Bumin Kağan İstemi Kağan, Atalarım Kağan Oldu.. Öncelikle, Türk Budununun İlini, Töresi Gereğince Düzene soktular.. Onlar Bilge Kağanlardı.. Onlar Alp Kağanlardı.. Onların Yardımcıları da Bilge Kişilerdi.. Onların Yardımcıları da Alp Kişilerdi.. Beyler de Budun da Düzgün Kişilerdi.. Onun İçin İli, Töreye Göre Düzenlediler.. Dört Yana Egemen Oldular Düzen Kurdular..
Sonra, Küçük Kardeşlerden Kağanlar Oldu.. Oğullardan Kağan Oldu. Sonra Gelenler Ataları Gibi Olmadılar.. Bilgisizler Kağan Oldu. Erdemsiz Kağanlar Oldu.. Onların Yardımcıları da Bilgisizdi.. Onlar Erdemsizdi Düzgün Değildi.. Beyler de Budun da Bozuktu..
Tabgaç Çin Budununun Sözü Aldatıcı, İpeği Yumuşak İmiş. Aldatıcı Sözle Yumuşak İpekle Kandırır, Yakınlaştırırmış. İyi Bilgili Kişilerin Yükselmesini Önlermiş. Aldatıcı Söze Yumuşak İpeğe Kanıp Türk Budun Ölecek Gibi Oldun.. Beyler İle Budun Birbirinden Koptu, Türk Budun İlini Yitirdi.. Kağansız Kaldı.. Er Oğullar, Kız Oğullar Kul Oldu. Türk beyleri Türk adını bıraktı Çin adları aldılar. Çin adı alıp Çin Kağanına kulluk yaptılar. Elli yıl işlerini güçlerini Çin’e verdiler.
Türk Kara Kamu Şöyle der olmuş: İli olan budun idim ilim nerde? Kimin ili için kazanıyorum? Kağanım nerde? Hangi Kağana güç veriyorum ben? Böyle deyip Çin Kağanına yağı olmuş. Yağı olsa da derlenip toparlanamamış, yine kul kalmış.Bunca kulluğa karşılık, bunca işe güce karşılık, Çinliler, Türk Budunu öldürmek, kökünü kurutmak istermiş.
Üstte Türk’ün Gök’ü, Türk’ün Kutlu Yeri, Türk’ün Kutlu Suları dilemişler: Tanrı, Türk Budunu yok olmasın diye, Türk yeniden Budun olsun diye, Atam İlteriş Kağan, anam İlbilgeKatunu, Yükseklere kaldırmış.
Atam Kağan on yedi er ile Çin’den çıkmış, dışarda başkaldırdığı duyulunca, duyan gelmiş yetmiş er olmuşlar. Tanrı güç verdiğinden, Atam Kağan Savaşçısı börü gibi olmuş. Yağı savaşçıları koyun gibi olmuş. Doğuya batıya ulaklar yollamış. Yedi yüz savaşçı olmuşlar… Yedi yüz er olup, İlini, Töresini yitirmiş budunu, Türk Töresine göre yeniden yaratıp, yeniden eğitip, yetiştirmiş.Güneyde Çin budun, Kuzeyde Baz Kağan, Dokuz Oğuz, Kırgız, Kurıkan, Otuz Tatar, Kıta, Tatabı Türk Kağan’a bağlamış.
Atam Kağan uçmağa varınca, Töre gereğince küçük kardeşi Kağan oldu. Kağan olunca Türk Budununu yine eğitti. Yoksulları bay kıldı, azı çok kıldı. Türk Budunun adı sanı yok olmasın diye..
Atam Kağanı, Atam Katunu yükselten Tanrı, İl veren Tanrı, Türk Budunun adı sanı yok olmasın diye, Beni Kağan kıldı. Kardeşim KölTigin ile konuştuk. Atamızın Küçük Kardeşi Kağanımızın kazandıkları budunun, Adı sanı yok olmasın diyerek, Türk Budunu için gece uyumadım, gündüz oturmadım. Kardeşim KölTigin ile iki şad ile ölüp bitesiye çalıştık. Çok çalıştık, Birlik içindeki Budunu böldürmedik. Tanrı güç verdi, kutum var oldu. Ölebilecek budunu diri kıldım, eğittim, yoksulları varsıl kıldım. Az budunu çoğalttım. Budunu yağısız kıldım..""
Bu sözler 732 yılında Orkun Irmağı yakınında dikilen, bu yüzden Orkun Yazıtları diye anılan Yazıtlardan seçilmiştir. Konuşan Bilge Kağan’dır, yazan Yuluğ Tekin, geçmişi anlatır gibi olsa da bugüne de yarına da seslenir.
Dün, sözü aldatıcı ipeği yumuşak olan Tabgaç Çin’i idi. Bugün de yerleri boş değil. Dün Türklükten uzaklaşıp Çinlileşenler vardı, bugün de Araplaşanlar, Frenkleşenler var. Aynı yanlışlardan, onların kullaştırıcı etkilerinden kurtulmanın yolunu da Bilge Kağan Ata’mız gösteriyor:
TÜRK! İRKİL! UYAN! ÖZÜNE DÖN! BİLGE OL! DÜZGÜN OL!
(ATATÜRK’ÜN YOLUNA DÖN)
Sözlük:
Budun: Ulus, Millet - Kara Kamu : Halk - Yağı : Düşman