Tüm dünya nefesini tuttu, coronavirüsle savaşta en etkili silah aşının bulunması noktasına gelindi. Aşı çalışmalarında bu başarıyı Almanya’da yaşayan iki Türk’ün gerçekleştirdiğin altını hemen çizelim.
Şu gerçeği unutmayalım:
Aşının bulunması ve uygulamaya başlaması “coroanavirüs artık bitt” anlamına gelmeyecek. Bilim insanları” Bu hastalık daha uzun süre hayatımızdan çıkmayacak” yorumlarını yapıyor.
Ancak, aşın bulunması ve uygulanmaya başlaması da çok önemlidir.
Corona virüsü aşısı çalışmalarıyla dünyanın gündemine oturan iki Türk'e övgüler yağıyor. Alman medyası, Doktor Özlem Türeci ve Profesör Uğur Şahin'i dünyayı krizden kurtaracak kişiler ilan etti, evli çiftin Nobel tıp ödülünü alabilecekleri yorumunu yaptı.
Tüm dünyayı kasıp kavuran Corona virüsü salgınına karşı ilk aşı ruhsatı umudu, bu yılın başından bu yana neredeyse başka bir konu konuşmayan dünyayı bir anda umutlandırdı. En az yedi şirketin Corona’ya karşı aşı geliştirme sürecinde çok büyük mesafe aldığı belirtilirken, klinik öncesi ve klinik çalışmalarında elde edilen verilerin olumlu yanıt verdiği kaydediliyor.
Şu anda aşıya en yakın olanlarsa, Prof. Uğur Şahin'in ve Dr. Özlem Türeci’nin kurduğu Almanya’nın Mainz kentindeki BioNTech firması ve Amerikan ortakları Pfizer. Prof. Şahin bir kez daha, BNT162b2 kodlu aşının tüm deneme süreçlerinin başarıyla sona erdiğini ve artık sadece gerekli iznin çıkmasını beklediklerini vurguladı.
Şahin, geçen Nisan ayından bu yana geliştirdikleri aşıyı toplam 37 bin kişide denediklerini, tüm klinik denemelerden olumlu sonuç alındığını ve "hedef çizgisine çok yaklaştıklarını" söyledi. Aşının güvenirliğini ve enfeksiyona karşı koruyucu özelliğini "mükemmel" olarak niteleyen Şahin, deneklerin antikor geliştirdiklerini ve bağışıklık kazandıklarını belirtti; başarı oranını ise yüzde 90 olarak tanımladı.
Corona virüsüne karşı bir aşının geliştirilmesi ve muhtemelen önemli bir yan etkisinin görülmemesi Alman medyasında bir mucize olarak değerlendiriliyor. Gazeteler, Prof. Şahin ve eşini şimdiden dünyayı krizden kurtaracak kişiler ilan etti, başarılı olmaları halinde Nobel Tıp Ödülü’nün de kazanacakları yorumunda bulundu. Bazı televizyonlarda aşı ile ilgili yorum ve röportajlara da geniş yer verilmeye başlandı.
Bu olumlu havaya rağmen, bundan sonraki süreçle ilgili yanıt bekleyen bazı sorular var:
Aşıya ne zaman ruhsat verilecek? Aşı hangi hızla ve hangi ülkelere dağıtılacak? Ve belki de en önemlisi kitlesel aşılama ne zaman başlayacak? Bu soruların bir bölümü, Alman Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan ve dün basına sızan raporda yanıt buluyor.
Buna göre, Almanya’da aşının izin sürecinin büyük bir olasılıkla 2021’in ilk çeyreğini bulacağı tahmin ediliyor. Daha erken ruhsat çıkması durumunda bile, ilk aşılama kampanyası lojistik hazırlıklar nedeniyle önümüzdeki yılın ilkbahar aylarında başlayabilecek. Bu rapor, "aşı bulundu, Corona bitti" diye düşünenlerde hayal kırıklığı yaratırken, pandeminin en azından önümüzdeki kış aylarında ciddiyetini koruyacağı gerçeğini de bir kez daha anımsattı.
Bu arada Almanya aşılama için ülke çapında 60 merkez kurulacağını duyurdu. Yani aşı, doktorlarda ya da hastanelerde değil, söz konusu merkezlerde yapılacak. Aşılması gereken bir diğer sorun ise, aşının eksi 80 santigrat derece soğuklukta muhafaza edilmesi zorunluluğu. Bu koşula uygun laboratuvarların sayısının azlığı nedeniyle bazı lojistik sorunlar yaşanabileceği belirtiliyor. Daha sıcak iklimlerde bulunan veya daha az mali kaynakları olan ülkeler için bu konu haliyle daha da önem kazanacak.
Almanya, Corona’ya karşı aşı projesini şimdiye dek 375 milyon Euro ile teşvik etti. Sağlık Bakanı Jens Spahn, ülkenin BioNTech ve Pfizer ortaklığından ilk aşamada 100 milyon doz aşı alacağını ifade etti. AB Komisyonu’nun ise Corona virüsü aşısı konusunda BioNTech ve Pfizer ile yarın sözleşme imzalayacağı öğrenildi. Anlaşmaya göre AB ilk aşamada 200 milyon doz aşı satın alınacak, opsiyon olarak da 100 milyon doz aşı ısmarlanacak. Aşının 27 AB ülkesine paylaşım ve dağıtımın komisyon tarafından organize edileceği daha önce haber verilmişti.
Bu arada BioNTech kaynakları, aşının üretimine geçilmesi durumunda, 2021 yılında bir milyar 300 bin doz aşı üretimi hedeflenlendiğini duyurdu.
Öte yandan Corona sürecinde bilimsel açıklamaları ve değerlendirmeleriyle dikkat çeken Almanya Başbakanı Angela Merkel, virüsün etkisiz hale getirilmesi için toplam nüfusun yüzde 60 ila 70’inin hastalığı atlatması ya da aşı yoluyla bağışıklık kazanması gerektiği bilgisini verdi. Bu sayıda pandeminin tümüyle geride kalmasının daha uzun bir süre alacağını gösteriyor.
necdetbuluz@gmail.com
www.facebook.com/necdet.buluz