Şu bir gerçek:
Çevre ve hava kirliliği tüm dünyanın en önemli sorunlarından birisi olarak masada duruyor.
Kanser ve kalp hastalıkları başta olmak üzere insanlığın sağlığını tehdit eden çevre ve hava kirliliği ile küresel mücadeleye de hız veriliyor.
Hava kirliliği nedeni ile ömrün 2 ila 5 yıl arası kısaldığına dikkat çekiliyor. Güney Asya'da yaşayanlar, araştırmaya göre hava kirliliği nedeniyle tahminen ömürlerinden beş yıl kaybediyor. Hindistan, 2013 yılından bu yana dünyada hava kirliliği Güney artışının yüzde 44'ünden sorumlu.
Yeni yayınlanan bir araştırma, kronik hava kirliliğinin küresel ortalama ömür süresini kişi başına iki yıldan uzun süre kısalttığını ortaya koydu. Araştırma, hava kirliliğinin insan ömrü üzerindeki olumsuz etkisinin sigara kullanımıyla eşdeğer olduğunu, HIV/AIDS ya da terörizmden de daha kötü olduğunu kaydediyor.
Chicago Üniversitesi bünyesindeki Enerji Politikası Enstitüsü'nün son yayınladığı Hava Kalitesi Hayat Endeksi, küresel nüfusun yüzde 97'den fazlasının havadaki kirliliğin kabul edilebilir olarak değerlendirilen seviyenin üzerindeki bölgelerde yaşadığını bildiriyor. Hava Kalitesi Hayat Endeksi'nin belirlenmesinde PM2.5 olarak adlandırılan, havada serbest olarak dolaşan ve akciğerlere zarar veren tehlikeli parçacıkların seviyesinin ölçümü için uydu verileri kullanıldı.
Raporda, küresel PM2.5 seviyesinin Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) tavsiyesi doğrultusunda metreküp başına 5 mikrogram azaltılması durumunda ortalama ömür süresinin 2,2 yıl artacağı kaydedildi.
Rapor, hava kirliliğinin bir kamu sağlığı meselesi olarak ihmal edildiği, meseleye çözüm bulmak için gereken mali fonların hala yetersiz olduğu uyarısında bulundu.
Enerji Politikası Enstitüsü'nün Hava Kalitesi Hayat Endeksi Direktörü Chrisra Hasenkopf, "Hava kirliliğinin etkilerini artık daha iyi anlayabildiğimiz için hükümetlerin bu meseleyi acilen çözülmesi gereken bir öncelik haline getirmesi amacıyla elimiz daha güçleniyor" dedi.
Güney Asya'da yaşayanlar, araştırmaya göre hava kirliliği nedeniyle tahminen ömürlerinden beş yıl kaybediyor. Hindistan, 2013 yılından bu yana dünyada hava kirliliği Güney artışının yüzde 44'ünden sorumlu.
Çin halkıysa WHO standartlarına erişilmesi durumunda rapora göre ortalama 2,6 yıl daha uzun yaşayabilir. Ancak Çin'in PM2.5 miktarını yüzde 40 oranında azaltmak amacıyla hava kirliliğine karşı "savaş açması" üzerine Çinliler, 2013 yılından bu yana yaklaşık 2 yıl daha uzun yaşıyor.
Endeksin hesaplamaları, metreküp başına ilave 10 mikrogram daha fazla PM2.5'e uzun süreli maruz kalmanın ömür süresini yaklaşık 1 yıl kısalttığını ortaya koyan bir önceki araştırmanın sonuçlarını temel alıyor.
Bu yılın başında yayınlanan hava kirliliği anketine göre 2021 yılında hiçbir ülke, WHO'nun metreküp başına 5 mikrogramlık standardını tutturmayı başaramadı.
Özetleyelim:
Türkiye’de de hava ve çevre kirliliği giderek tehlikeli olmaya başladı. Çeşitli hastalıklar üreten bu kirlilik hiç kuşkusuz ülkemizde de yaşam kalitesini düşürüyor. Hızla kirlenen hava ve çevre kirliliğinin önlenmesi konusunda çok daha ciddi bir plan hazırlanmalı ve mücadeleye hız verilmelidir.
necdetbuluz@gmail.com
www.facebook.com/necdet.buluz