Gündemdeki en önemli konulardan biri, enflasyon rakamlarının aşağılara çekilebilmesi için atılan adımlar olarak öne çıkıyor. Ancak, yine de enflasyonu beklenen seviyelere indiremiyoruz.
Pahalı hayat ve ardından artan enflasyon yaşam kalitemizi de etkiliyor. Piyasalardaki para sıkışıklığı sürüyor. Alış-verişlerde frene basılıyor. Yüksek faiz politikalarında da bir değişiklik yok.
Açıklanan enflasyon rakamları ile çarşı-pazardaki fiyatlardaki enflasyonun arasında da önemli farkların olduğunu söylemeden geçemeyiz.
Yıllık enflasyon son 15 yılın rekor seviyesini ekimde yüzde 25.24 ile görmüş, daha sonra yönünü aşağı çevirerek ocak ayında yüzde 20.35’e, şubatta yüzde 19.67’ye gerilemiş, martta ise yatay bir seyirle yüzde 19.71 olmuştu.
Reuters’ın toplam 12 kurumun katılımı ile yaptığı ankete göre aylık tahminler yüzde 1.94 ile yüzde 2.8 artış bandında yer alırken, yıl sonu tahminleri ise bir önceki anketteki yüzde 15.85 seviyesinden yüzde 16.1’e yükseldi.
Merkez Bankası (MB) bu hafta açıkladığı yılın ikinci enflasyon raporunda enflasyonu düşürmeye odaklı, sıkı bir politika duruşu ve güçlendirilmiş politika koordinasyonu altında, enflasyonun kademeli olarak hedeflere yakınsayacağını öngörerek, 2019 yılı sonunda yüzde 14.6 olacağını, 2020 yılı sonunda yüzde 8.2’ye, 2021 yılı sonunda ise yüzde 5.4’e geriledikten sonra orta vadede yüzde 5 düzeyinde istikrar kazanacağı öngörüsünde bulunmuştu.
Bu konudaki yazımızı ve görüşlerimizi daha önce yansıtmıştık.
Son yapılan tahmin ve haberlere göre nisan ayına ilişkin öncü veriler gıda fiyatlarında yükselişin devam ettiğine işaret ediyor. Türk-İş, Ankara’da hesaplanan gıda enflasyonunun nisanda bir önceki aya göre yüzde 4.61 arttığını açıkladı.
İstanbul Ticaret Odası’nın öncü verilerine göre ise nisanda perakende fiyatlar bir önceki aya göre gıda harcamalarında yüzde 3.25 artış gösterdi.
Çıkan sonuçlar, enflasyonun ürküntü vermeye devam ettiğini gösteriyor.
MB ise yılsonu gıda enflasyonu tahminini bu hafta güncellediği enflasyon raporunda yüzde 13’ten yüzde 16’ya yükseltti ancak gıda fiyatları enflasyonun yüzde 29.77’den nasıl bir seyir izleyeceği de yakından takip edilecek.
Enflasyon oranları, merkez bankalarının para politikalarında atacağı adımları doğrudan etkileyebileceğinden, kurlar üzerinde de oldukça etkilidir. Çünkü enflasyon oranı, merkez bankalarının faiz oranları üzerinde yapacağı değişiklikler için öncü göstergelerdir.
Örneğin, enflasyon oranlarının, merkez bankalarının hedeflerinden yukarı yönde sapması durumunda faizlerde artış beklentisi ön plana çıkarken, enflasyon oranının merkez bankalarının hedeflerinin altında kalması durumunda ise faizlerde düşüş beklentisi ön plana çıkmaktadır.
Ekonomistlerin beklentisi enflasyonun yılın ilk yarısında yüzde 20 üzerinde ya da civarında seyretmesi yönünde. Haziran ayından itibaren ise baz etkisiyle birlikte enflasyonda sert düşüşlerin görülmesi bekleniyor.
Ancak aynı şekilde baz etkisi nedeniyle yılın son çeyreğinde ise enflasyonda bu kez yukarı yönlü bir etki bekleniyor
Ekonomistlerin yılsonu enflasyon tahminleri medyanı (orta nokta) yüzde 16.1 ile yüzde 15.9 seviyesindeki YEP tahminlerine paralel.
Özetleyelim:
Bizi yönetenlerin enflasyon tahmininde kısa vadede tek haneli rakamların yakalanacağı yönünde. Hatta 2 yıl sonra enflasyonun % 5 olabileceği tahminleri bile paylaşıldı.
İşin seyrine baktığımızda enflasyonun korku ve endişe verici biçimde yükselişe geçebileceği görülüyor.
Bu gelişmeler pahalı hayatın devam edeceğini, mutfaklardaki yangının sönmeye niyetli olmadığını gösteriyor.
Şu konunun altını kalınca çizelim:
Bu satırlar yazılırken sigaraya zam gelmişti. Yeni bazı zamların da sırada olduğu haberlerini aldık. Bazı ürünlere ise sürekli zam geliyor. Sırada içki ve petrol ürünleri bulunuyor. Bazı ithal malların vergileri de % 100 oranında artırıldı.
Zam sağanağı devam ettikçe enflasyon rakamlarında düşüş sağlanabilir mi?
Petrol ve yan ürünlerine gelen zamlar zaten iğneden ipliğe her şeyi etkiliyor. Bugün dünyada benzini en pahalı kullanan ülke konumundayız. İşler böyle giderse enflasyonun tahmin edilen rakamlara inmesini de mümkün görmüyoruz.
.
necdetbuluz@gmail.com
www.facebook.com/necdet.buluz