Dünyanın en yüksek nüfusa sahip ülkesi Çin'in nüfusu açıklanan resmi verilere göre 1061 yılından bu yana ilk kez gerileyerek 1 milyar 411 milyon 800 bine düştü.
Ancak nüfusu azalan tek ülke Çin değil. Birleşmiş Milletler'in temmuz ayında yayınlanan 2100 yılı tahminlerine göre Avrupa'da ve Asya'da birçok ülkenin nüfusu önümüzdeki yıllarda azalma eğilimine girecek. Birçok ülkede nüfus azalmaya başladı bile.
Nüfusu 10 milyonun üzerindeki sekiz ülkenin popülasyonu son on yıldır azalıyor. Bu ülkeler İtalya, Portekiz, Polonya, Romanya, Yunanistan ve Ukrayna. Ukrayna'nın nüfusunda Rusya'nın 24 Şubat 2022'de başlattığı savaş sonrasında hızlı bir düşüş görüldü.
Bu ülkelerde yaşanan nüfus kaybının farklı sebepleri var. Ancak ortak nokta, düşük doğurganlık hızı; yani kadınların önceki ortalamadan daha az çocuk sahibi olması.
Hemen vurgulayalım:
AB nüfusu tahmin edilenden daha fazla azalacak. Yapılan araştırmaya göre doğurganlık oranı da hızla düşecek.
Toplam doğurganlık hızı, bir kadının doğurgan olduğu dönem olan 15-49 yaş grubunda doğurabileceği ortalama çocuk sayısını ifade ediyor. Dünya Bankası verilerine göre, Güney ve Doğu Avrupa ülkelerinde doğurganlık hızı kadın başına 1,2 ila 1,6 olarak kaydedildi. Oysa nüfusun sabit kalması için doğurganlık hızının kadın başına 2 çocuk olması gerekiyor.
Buna ek olarak, Polonya, Romanya ve Yunanistan'dan göç yaşanıyor, yani daha fazla kişi ülkeden ayrılarak yurt dışında yaşamaya gidiyor.
Avrupa dışına bakıldığında, Japonya da nüfusun azaldığı ülkelerden. Bu daha çok doğurganlık hızının kadın başına 1,3 olmasından ve düşük göçten kaynaklanıyor. Japonya'nın nüfusu 2011 ve 2021 yılları arasında 3 milyondan fazla azaldı.
Nüfustaki azalış Ortadoğu ülkesi Suriye için de geçerli. Suriye'de popülasyon on yılı aşkın süre devam eden iç savaştan etkilendi. Suriye İnsan Hakları Gözlemevi'ne göre çatışmalarda 606 bin erkek, kadın ve çocuk yaşamını yitirdi. Yaşanan can kaybının yanı sıra milyonlarca kişi başka ülkelere mülteci olarak kaçtı.
Sekiz milyarlık dünya nüfusu içinde halen dünyanın en kalabalık ülkesi olan Çin, yaşlanan nüfusunun ekonomi ve toplum üzerindeki etkilerinden yıllardır kaygı duyuyordu. Buna rağmen önümüzdeki on yıldan önce ülkede nüfus kaybı yaşaması beklenmiyordu.
Çin'in nüfusunun yaklaşık 800 bin kişi azaldığını gösteren resmi verilerin ortaya koyduğu eğilimin önümüzdeki yıllarda nüfusu etkileyerek kalıcı hale gelmesi bekleniyor. BM Nüfus Fonu raporu Hindistan'ın bu yıl Çin'in en kalabalık ülke unvanını elinden alacağı tahmininde bulunuyor.
Çin'in nüfusunun 2100 yılında ise neredeyse yarı yarıya azalacağı öngörülüyor. Tahminlere göre bugün 1,4 milyar olan nüfusu 771 milyona gerileyecek.