Dünya halen pandemi konusunda sıkıntı yaşıyor. Delta varyantının giderek yaygınlaşması yeni tedbirleri de beraberinde getirdi. Bu nedenle bazı ülkeler yeniden kapanmaya, sınırlarını her ülkeye açmamaya özen gösteriyor. Delta varyantının görüldüğü ülkelerle temaslardan kaçınılıyor.
Soru şu:
2 doz aşı yaptıranlar 3.doz aşıyı yaptırsın mı? Ya da değişik aşılar yaptırmak daha mı etkili?
Bilim insanları uyarıyor:
“Aşı en etkili silahtır. Mutlaka aşı olun. 3.doz aşıdan kaçmayın. Aşının menşei önemli değil. Önemli olan aşının koruyuculuğudur. Hastalık kapılsa bile öldürücü olmuyor, tedavisi daha kolay geçiyor.”
Şimdi ise kafalardaki sorulara yanıt bulmaya çalışalım.
İngiltere'de yapılan bir araştırmaya göre, ilk ve ikinci dozda iki farklı marka Covid-19 aşısı olmak koronavirüse karşı iyi bir koruma sağlıyor.
Com-Cov araştırmasında, iki doz Pfizer, iki doz AstraZeneca ve birinin ardından diğer aşının olunması incelendi.
Araştırmadaki tüm kombinasyonlar işe yaradı ve bağışıklık sistemini geliştirdi.
Uzmanlar bu bilgenin aşılama kampanyalarında esneklik sağlayabileceğini belirtiyor.
Deneme aynı zamanda, iki doz AstraZeneca aşısı olanların, sonbahar aylarında üçüncü doz farklı bir aşı olmaları halinde, bağışıklık sistemlerinin hastalığa karşı daha güçlü bir tepki verebileceğini ortaya koydu.
Bazı ülkeler şimdiden birinci ve ikinci dozda farklı aşılar uyguluyor. İspanya ve Almanya, ilk dozu AstraZeneca aşısı olan gençlere ikinci doz olarak Pfizer ve Moderna aşılarını uyguluyor.
İki doz aşı olunması, en kapsamlı korunmanın elde edilebilmesi ve vücudun antikor üretip T hücrelerinin Covid'e engelleyip öldürmeleyi öğrenmesi açısından önemli.
50 yaşın üzerindeki 850 gönüllüye dört hafta arayla iki doz aşının uygulandığı deneyde alınan sonuçlar şöyle;
Astra Zeneca'dan sonra Pfizer yapılması, Pfizer'dan sonra AstraZeneca yapılmasına kıyasla daha çok antikor ve T hücresi tepkisi ortaya çıkarttı Bu iki karışım da iki doz AstraZeneca'ya kıyasla daha çok antikor üretilmesini sağladı. En çok antikor iki doz Pfizer aşısıdan sonra, en yüksek T hücresi tepkisi ise AstraZeneca'dan sonra Pfizer aşısının yapılmasıyla oluştu.Araştırmaya liderlik eden Oxford Üniversitesi'nden Prof. Matthew Snape, bulguların İngiltere're bir kişiye iki doz aynı aşı yapılması politikasını olumsuz etkilemediğini söyledi ve "İki aynı aşı dozunun 8 ile 12 hafta arayla yapılmasının, Delta varyantı da dahil ağır hastalık ve hastaneye yatışlara karşı çok etkili olduğunu zaten biliyoruz" dedi.
Snape, yeni sonuçların dozların karıştırılmasının da etkili olduğunu gösterdiğini vurguladı.
Delta varyantı tüm dünyayı etkilemeye başladı.
Ancak, bilim insanları ve Dünya Sağlı Örgütü (DSÖ) yetkilileri, artık yeni varyantlardan korkulmaması gerektiğini söylüyor. “Pandemi konusunda gereken önlemlerin nasıl alınması gerektiği konusunda deneyim sahibi olduk. Mücadelede başarı şansımız eskiye göre daha da artmış durumda” açıklamasında bulunuyorlar.
Aşıların yan etkileri de tartışılıyor.
Hemen her ilaç ya da tedavi yönteminde olduğu gibi aşılar da bazı insanlarda yan etkiler yaratabiliyor.
Bu etkilerin önemli bir bölümü hafif oluyor ve kısa sürüyor.
Sağlık Bakanlığı'nın Covid-19 bilgilendirme platformunda, aşılarla ilgili gerek klinik çalışmalarda gereke de mevcut aşı uygulamalarında "ciddi yan etkilere rastlanılmadığı ve aşılama sonrası görülen yan etkilerin sıklıkla hafif kaldığı" belirtiliyor.
En sık görülen yan etkilere örnek olarak "yorgunluk, baş ağrısı, ateş, titreme, kas/eklem ağrısı, kusma, ishal, aşı uygulanan bölgede ağrı, kızarıklık, şişlik" gibi durumlar gösteriliyor.
necdetbuluz@gmail.com
www.facebook.com/necdet.buluz