Soru şu:
Alınan önlemlere rağmen, Afganistan’dan İran üzerinden Afganistan’dan kaçan göçmenler nasıl oluyor da akın akın geliyorlar?
Uzmanlar ve konuyu masaya yatıranlar kuşkulu. “Sınıra çekilecek olan duvarlar bir işe yaramayacak” diyenler de var. “Sığınmacı politikamızı gözden geçirip köklü kararları gecikmeden almamız gerekiyor” uyarıları da art arda geliyor.
İran üzerinden Türkiye'ye ulaşan Afgan göçmen sayısı son 2-3 ayda arttı. Göçmenler çoğu zaman yürüyerek, Iğdır, Ağrı, Van üzerinden Türkiye'ye geçiyor. Yüzlerce göçmen de Erzurum'daki geri gönderme ve geçici barınma merkezlerinde kayıtlarını yaptırıyor. Peki göçmen sayısındaki bu artışın nedeni ne?
İltica ve Göç Araştırma Merkezi Başkanı Metin Çorabatır son 3 ayda İran üzerinden Türkiye’ye giriş yapan Afganların sayısının 20 bini bulduğunu ve göçmenlerin çoğunun İran’da yaşayanlardan çok doğrudan Afganistan üzerinden geçen yeni göçmen dalgası olduğunu söylüyor.
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) verilerine göre, Mart ayı sonuna dek Türkiye’de UNHCR’a kayıt yaptıran Afgan sığınmacı ve mültecilerin sayısı 169,919.
Türkiye’de kayıtlı Suriyelilerin sayısı 3,5 milyon, diğer ülkelerden Türkiye’ye sığınanların toplam sayısı da 365 bin. Afganlar, Türkiye’de Suriyelilerden sonra kayıtlı resmi sayı olarak en büyük ikinci göçmen grubu.
Dünya genelinde UNHCR’a kayıtlı Afgan mülteci sayısı da 2,5 milyon. Erzurum’da Afganlarla ilgilenen bazı sivil toplum kuruluşları ve yetkililer, İran sınırında 1,5 milyon Afgan uyruklu göçmenin de Türkiye’ye girmeyi beklediğini iddia ediyor.
UNHCR Türkiye Sözcüsü Selin Ünal ise bu iddiayı teyit edemediklerini söylüyor.
Sokaklarda yatanlar var
Afgan göçmenlerin bir kısmı sınırı geçtikten sonra Erzurum’daki 1500 kişilik geri gönderme merkezinde kalıyor. Ancak merkezde boş yer kalmayınca göçmenler de son haftalarda sokaklarda yatmak zorunda kaldı.
Erzurum Kalkınma Vakfı (ER-VAK) Başkanı eczacı Erdal Güzel, göçmen dalgasının Erzurum’a ulaştığı 2011’den bu yana yardım çalışmalarına katılıyor ve göçmenlerin ihtiyaçlarını karşılamak için faaliyetler yürütüyor.
Erdal Güzel, “Son 2-3 ay içinden sağanak halinde göçmen akını oldu. Şu anda Erzurum’da sığınmacı pozisyonunda 400 ailemiz var. Ama son dönemde 200-300 km’lik yolu yürüyerek çıplak ayakla kat edip Türkiye’ye geliyorlar” diyor.
ER-VAK Başkanı yeni bir göçmen akını ihtimalinin de kaygı verici olduğunu söylüyor:
“İran sınırında 1,5 milyon göç potansiyeli olduğunu duyduk. O çok tehlikeli bir boyut bizim onu karşılayacak yapımız yok.”
Bölge halkı, Iğdır, Ağrı yolundan yürüyerek geçen Afganların arabalara alınmaması konusunda da uyarılıyor, zira arabalarında göçmen bulunduranların ‘insan kaçakçılığı’ yapma suçlamasıyla karşı karşıya kalabileceği belirtiliyor.
Erzurum halkı ise kendi imkânlarıyla yardımcı olmaya çalışıyor. İnsani yardım ve destekler de sürüyor.
Ancak asıl sorun şu:
Yığılan bu sığınmacılar ne olacak?
AB ülkeleri kapıları kapatıyor. İşi Türkiye’ye yıkmaya çalışıyor. Kamuoyu gelenlerden son derece rahatsız. Sosyal medya üzerinden de bu rahatsızlıklarını dile getiriyorlar.
Suriye’den sonra Afganistan da akın akın gelen sığınmacılarla Türkiye’nin içten işgal edilmeye çalışıldığını söyleyenler de var. Bu konuyu enine boyuna ele alacağımız bir yazıyı da sizlerle paylaşacağız. Çünkü, bu iddialar ve konu bizim için de son derece önem taşıyor.
necdetbuluz@gmail.com
www.facebook.com/necdet.buluz